CELE OPERACYJNE:
Uczeń wie:
- co to jest siła wyporu, od czego zależy siła wyporu i jakie są jej cechy,
- jaka jest treść prawa Archimedesa dla cieczy.
Uczeń umie:
- doświadczalnie wykazać siłę wyporu.
CELE WYCHOWAWCZE:
- rozwijanie aktywnej postawy ucznia,
- rozwijanie umiejętności współpracy w grupie.
MATERIAŁY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- podręcznik, zeszyt ćwiczeń,
- instrukcje dla uczniów,
- sprzęt laboratoryjny.
METODY NAUCZANIA:
- eksperymentalna - ćwiczenia uczniowskie,
- słowna - rozmowa kierowana.
PRZEBIEG LEKCJI:
- Sprawdzenie obecności.
- Sprawdzenie zadania domowego.
- Część nawiązująca:
- przypomnienie wiadomości o masie i gęstości(wzór na gęstość),
- przypomnienie wiadomości dotyczących obliczania ciężaru ciała, gdy znana jest jego masa (wzór na ciężar ciała).
- Część właściwa:
- sformułowanie tematu lekcji, krótka pogadanka na temat obserwacji i doświadczeń uczniów z życia codziennego dotyczących zachowania się różnych ciał wrzuconych do wody,
- przygotowanie warsztatu pracy,
- rozdanie grupom instrukcji, celem dokonania:
- pomiaru siły wyporu dla ciał o takiej samej objętości, ale wykonanych z różnych materiałów, zapis obserwacji i jej porównanie z tekstem w podręczniku,
- zbadania, od czego zależy siła wyporu: kształt ciał i objętość ciał, zapis obserwacji i wyciągnięcie wniosków, a następnie porównanie ich z tekstem w podręczniku,
- wykazania, że wartość siły wyporu jest równa ciężarowi wypartej cieczy, zapis obserwacji i wyciągnięcie wniosków-ich porównanie z tekstem w podręczniku,
- sformułowanie na podstawie powyższych obserwacji odpowiednich wniosków, które złożą się na treść prawa Archimedesa dla cieczy,
- wyprowadzenie wzoru na podstawie, którego można obliczać wartość siły wyporu:
Fw = dw * Vw * g
- Podsumowanie lekcji:
- określenie przez uczniów, jakie nowe pojęcia pojawiły się na lekcji i ich prawidłowe zdefiniowanie,
- określenie cech dotyczących siły wyporu,
- wskazanie przez uczniów sposobów wyznaczania i obliczania wartości siły wyporu,
- Zadanie domowe:
Oblicz wartość siły wyporu działającej na prostopadłościan ołowiany o objętości 0,1 m zanurzonego całkowicie w wodzie. Scenariusz lekcji został opracowany na podstawie:
- Podręcznika, zeszytu ćwiczeń G. Francuz – Ornat, T. Kulawik, M. Nowotny – Różańskiej " Fizyka i astronomia dla gimnazjum" moduł 1
- Poradnika metodycznego G. Francuz – Ornat, T. Kulawik " Fizyka i astronomia dla gimnazjum" moduł 1
INSTRUKCJE DLA GRUP:
Ad 4.
- Masz przed sobą trzy jednakowe prostopadłościenne próbki z aluminium, z mosiądzu, z brązu. Za pomocą siłomierza wyznacz ciężar próbki aluminiowej. Uzyskany wynik zapisz. Nie zdejmując próbki z siłomierza, zanurz ją całkowicie w zlewce z wodą. Ponownie odczytaj i zapisz wskazania siłomierza. Powtórz pomiary dla pozostałych próbek. Zanotuj wyniki.
- Przygotujcie kulkę z plasteliny, zlewkę z wodą i siłomierz. Znaną już metodą ( patrz pkt. A ) wyznacz wartość siły wyporu. Wynik pomiaru zanotuj. Powtórz doświadczenie zmieniając kształt plasteliny. Zanotuj wynik pomiaru.
Następnie plastelinę podziel na dwie części – dla obu wyznacz w znany już Ci sposób wartość siły wypory, wyniki zanotuj.
- Masz przed sobą woreczek foliowy, napełnij go wodą, szczelnie zamknij. Za pomocą siłomierza wyznacz ciężar woreczka z wodą, wynik zanotuj. Następnie, nie odczepiając woreczka od siłomierza, powoli zanurz go całkowicię w zlewce z wodą. Oczytaj i zanotuj wskazania siłomierza.
Opracował: Grzegorz Krystaszek |